Svakodnevno koristimo veliki broj proizvoda: prehrambeni, kozmetički, hemijski, tekstilni, elektronski itd. Proizvođači pokušavaju pronaći najbolji način da se njihov proizvod istakne u odnosu na druge proizvode. Nekada je to agresivan marketing, a nekada atraktivna ambalaža ili dizajn. Sve rjeđe se ostavlja proizvodima da govore sami za sebe – svojim kvalitetom.
Ipak, za neke proizvode postoje pravila koja onemogućavaju da se proizvodima pripišu svojstva koja nemaju (npr. efikasnost u tretmanu nekog zdravstvenog stanja) ili da se prikriju svojstva koja imaju (npr. iritativna svojstva deterdženta za suđe).
Veoma je važno da se prilikom predstavljanja proizvoda potrošači ne dovedu u zabludu u pogledu namjene proizvoda (oglašavanjem, ambalažom i sl.). A to se može desiti i nenamjerno. Na primjer, bezazlenim prikazom grafika voća na proizvodu namijenjenom za njegu tijela. Ili oblikovanjem kuglica za kupanje u formu slasnog kolača.
Čak i kada je na proizvodu jasno istaknuta njegova namjena – npr. deterdžent za pranje suđa, potrošač može zbog sličnog pakovanja i dizajna da zamijeni ovaj proizvod sa nekim drugim (npr. bezalkoholnim pićem). A to može dovesti do povreda.
Pogledaćemo propise koje regulišu ovo pitanje.
Propisi o hemikalijama definišu jasna pravila za obilježavanje opasnih svojstava, o čemu sam već mnogo puta pisala. Takođe, definisano je da svako oglašavanje opasne hemikalije mora da ukaže na odgovarajuću klasu opasnosti. Isto se odnosi i na oglašavanje u internet trgovini.
U Republici Srpskoj, Pravilnik o klasifikaciji, obilježavanju i pakovanju definiše da se na etiketi ili ambalaži opasne hemikalije ne mogu navesti izjave kao što su „nije toksično“, „nije štetno“ ili „ekološko“.
Takođe, propisano je da ambalaža koja sadrži opasnu hemikaliju koja je namijenjena za opštu upotrebu (npr. deterdžent za suđe) ne smije imati:
- oblik ili dizajn koji mogu privući pažnju djece ili dovesti potrošače u zabludu,
- sličan način prikazivanja ili dizajn koji se koristi za hranu, hranu za životinje, lijekove, medicinska sredstva ili kozmetičke proizvode koji bi doveo potrošače u zabludu.
Slično je i sa propisima o biocidima. Pravilnik o specifičnim zahtjevima koji se odnose na klasifikaciju, pakovanje, obilježavanje i reklamiranje biocida definiše: „biocid se pakuje na način kojim se izbjegava svaka mogućnost dovođenja u zabludu korisnika biocida u smislu zamjene sa pakovanjem hrane za ljude, hrane za životinje i pićem“.
Kada su u pitanju deterdženti, propisi su još precizniji. Pravilnikom o deterdžentima definisano je: „Na pakovanju tečnih proizvoda ne upotrebljavaju se grafički prikazi hrane koji bi mogli dovesti potrošača u zabludu o namjeni i načinu upotrebe proizvoda.“
Očekuje se da će usvajanjem dodatnih propisa ista pravila važiti i u Federaciji Bosne i Hercegovine.
Čak i kada je proizvod adekvatno upakovan i obilježen, problem možemo napraviti i sami: npr. presipanjem sredstva za čišćenje u ambalažu bezalkoholnog napitka. Da li ste to nekada uradili? Ili ste čitali o takvim slučajevima u novinama?
Pogledajmo još i pravila koja važe za predmete opšte upotrebe.
Zakonom o predmetima opšte upotrebe Republike Srpske zabranjeno je:
- reklamiranje predmeta opšte upotrebe na način koji bi potrošače mogao dovesti u zabludu u pogledu sastava, svojstva i namjene,
- pripisivanje i reklamiranje ljekovitog svojstva predmetu opšte upotrebe.
Dodatno, Pravilnik o bezbjednosti predmeta široke potrošnje definiše da prilikom označavanja i reklamiranja kozmetičkog proizvoda ne može da se koristi tekst, slika ili simbol kojima se proizvodu pripisuju obilježja ili funkcije koje on nema.
Ako dizajnirate etiketu ili ambalažu za neku hemikalije ili sličan proizvod, obratite pažnju na ova pravila. Njihovo nepoštovanje može dovesti do označavanja proizvoda kao nebezbjednog i njegovog povlačenja sa tržišta.
Kakva su vaša iskustva? Pišite mi na nina.pajovic@bens-consulting.eu.
Avtor izvirne slike Victoria Emerson on Pexels
nina.pajovic@bens-consulting.eu
Nazad
