Na šta prvo pomislite kada se spomene bisfenol A (BPA)?
Obično je prva asocijacija plastika, posebno plastični materijali koji dolaze u kontakt sa hranom. Sadržaj BPA u ovakvim proizvodima je u Bosni i Hercegovini ograničen propisima o hrani, dok je u flašicama za bebe BPA u potpunosti zabranjen. Vjerovatno ste primijetili plastične posude sa oznakama „BPA-free“.
Fiskalni račun sigurno nije nešto što vam padne na um kao mogući izvor hemikalija, pa ni BPA.
Ali danas baš želim da govorim o fiskalnim računima i sličnim papirnim materijalima koje možete dobiti na bankomatu, redomatu, automatu za parking i slično.
Radi se o specifičnoj vrsti papira – termalnom papiru. Ovaj papir se sastoji od papirne podloge sa najmanje jednim slojem premaza koji može sadržavati BPA kao razvijač boje. Termalni papir prilikom zagrijavanja mijenja boju zbog čega štampani znakovi postaju vidljivi.
Eto kako i fiskalni račun može biti izvor BPA. To je posebno značajno za osobe koje zbog prirode posla često rukuju ovim materijalima – npr. radnici na kasi.
A zašto je BPA problematičan?
BPA se smatra naročito opasnom supstancom. Između ostalog, može izazvati alergijske reakcije na koži i iritaciju respiratornih organa, ali i uticati štetno na plodnost. Takođe, BPA može da ometa rad endokrinog sistema i dovede do hormonskih poremećaja, a smatra se da su najosjetljivije trudnice.
Sada vam je jasno je zašto je BPA zabranjen ili ograničen u mnogim proizvodima.
Propisi o hemikalijama definišu ograničenje sadržaja BPA u termalnom papiru.
U Republici Srpskoj, ograničenje upotrebe BPA u termalnom papiru propisano je još 2017. godine tadašnjim pravilnikom o ograničenjima i zabranama hemikalija. Tada je utvrđen prelazni period od tri godine za primjenu ovog ograničenja. Ovaj pravilnik je imao više izmjena, a trenutno je važeći Pravilnik o ograničenjima i zabranama hemikalija („Službeni glasnik Republike Srpske“, broj 79/19).
Prema definisanom ograničenju, na tržište se od 12. aprila 2020. godine ne može stavljati termalni papir koji sadrži BPA u koncentraciji koja je jednaka ili veća od 0,02%.
Identično ograničenje je u Evropskoj uniji na snazi od januara 2020. godine.
U Federaciji Bosne i Hercegovine još uvijek nije donesen propis koji reguliše zabrane i ograničenja pojedinih hemikalija. Ipak, očekuje se da će biti propisano ograničenje identično onom koje je već na snazi u Republici Srpskoj.
Na tržištu su dostupne alternative, odnosno termalni papir koji ne sadrži BPA, te poštovanje propisanog ograničenja ne bi trebalo da predstavlja problem.
Da li ćete pomisliti na BPA kada sljedeći put budete kupovali kartu za gradski prevoz? Ili kada budete plaćali putarinu?
A ako se bavite prometom ili upotrebom termalnog papira, zatražite od svog snabdjevača informacije o sadržaju BPA.
Ako vas zanimaju slične teme, pišete mi na nina.pajovic@bens-consulting.eu.
Avtor izvirne slike Towfiqu barbhuiya on Pexel
nina.pajovic@bens-consulting.eu
Nazad
