Već znate da propisi o hemikalijama definišu i određena ograničenja ili zabrane za pojedine supstance koje predstavljaju neprihvatljiv rizik po zdravlje ljudi ili životnu sredinu.
Međutim, postoje i posebna ograničenja koja se odnose na proizvode koji su namijenjeni za opštu upotrebu.
U ovo grupu proizvoda spadaju npr. deterdžent za suđe ili sredstvo za dezinfekciju površina u domaćinstvu, ali i kozmetički proizvodi.
Opšti korisnici razne hemijske proizvode koriste svakodnevno, u kućnim uslovima, bez posebne obuke, specifičnih tehničkih uslova (npr. lokalna ventilacija) i profesionalne lične zaštite. Zato je važno da ne budu izloženi naročito opasnim hemikalijama. To je posebno važno za one hemikalije koje mogu biti štetne tokom produžene izloženosti (dugogodišnje korištenje jedne kreme za lice).
Pogledajmo specifične propise koji ovo pitanje detaljno razrađuju u Republici Srpskoj.
Pravilnik o bezbjednosti predmeta široke potrošnje („Službeni glasnik Republike Srpske“, br. 17/15, 13/17 i 39/23) definiše da u kozmetičkim proizvodima nije dozvoljena upotreba supstanci koje su klasifikovane kao karcinogene kategorije 1A ili 1B, mutagene kategorije 1A ili 1B i toksične po reprodukciju kategorije 1A ili 1B.
Dalje, Zakon o biocidima iz 2009. godine definiše da se u opštu upotrebu ne smiju stavljati biocidi koji su klasifikovani kao otrovni, veoma otrovni, karcinogeni kategorije 1 ili 2, mutageni kategorije 1 ili 2 i reproduktivno toksični kategorije 1 ili 2. Radi se o klasama opasnosti koje su definisane „starim“ sistemom klasifikacije hemikalija, tzv. DSD/DPD sistem.
U oblasti hemikalija, Pravilnikom o uslovima za obavljanje djelatnosti sa hemikalijama definisano je da se u maloprodaji ne mogu naći hemikalije koje se smatraju naročito opasnim, ali i hemikalije koje su klasifikovane kao korozivno oštećenje kože kategorije 1A (H314).
Naročito opasnim hemikalijama, prema definicijama, smatraju se hemikalije koje su klasifikovane u najmanje jednu od sljedećih klasa opasnosti:
- akutna toksičnost kategorije 1, 2 ili 3,
- karcinogenost kategorije 1A ili 1B,
- mutagenost germinativnih ćelija kategorije 1A ili 1B,
- toksičnost po reprodukciju kategorije 1A ili 1B,
- specifična toksičnost za ciljni organ – jednokratna izloženost kategorije 1,
- specifična toksičnost za ciljni organ – višekratna izloženost kategorije 1.
Dakle, specifična ograničenja propisana su za kozmetičke proizvode, biocidne proizvode, ali i sve proizvode koji se smatraju hemikalijom.
U Federaciji Bosne i Hercegovine nisu propisani kriterijumi za klasifikaciju hemikalija, pa tako ni posebna ograničenja za pojedine hemikalije na osnovu klasifikacije opasnosti.
Ako ste proizvođač ili prometnik sredstava namijenjenih za opštu upotrebu, na ove stvari treba da obratite posebnu pažnju.
Ako vas interesuju dodatni uslovi za hemikalije ili biocide namijenjene za opštu upotrebu, pišite mi na nina.pajovic@bens-consulting.eu.
Avtor izvirne slike Moose Photos iz Pexels
nina.pajovic@bens-consulting.eu