Kakva je procedura stavljanja biocida na tržište Republike Srpske?

Kao što ste vidjeli prošle nedjelje, detaljna procedura stavljanja biocida na tržište propisana je trenutno samo u Republici Srpskoj.  
 
Čak iako ste uvoznik biocida sa sjedištem u Federaciji Bosne i Hercegovine, ukoliko imate kupce u Republici Srpskoj, morate poštovati propise koji su na snazi u tom entitetu. 
 
Pogledajmo kakva je procedura za prvu fazu izdavanja dozvole za biocid – upis biocida u Program dostavljanja tehničkog dosijea u skladu sa Zakonom o biocidima. 
 
Zahtjev za upis biocida u Program dostavljanja tehničkog dosijea podnosi proizvođač biocida ili pravni zastupnik stranog proizvođača (uvoznik) koji ima sjedište u Republici Srpskoj.  
 
Uvoznik biocida čije je sjedište u Federaciji Bosne i Hercegovine zahtjev može da podnese posredstvom poslovne jedinice registrovane u Republici Srpskoj. 
 
Podnosilac zahtjeva mora prethodno biti upisan u Registar proizvođača i uvoznika hemikalija u skladu sa Zakonom o hemikalijama. 
 
Zahtjev za upis biocida u Program dostavljanja tehničkog dosijea dostavlja se Ministarstvu zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske. Uz zahtjev se prilažu osnovni podaci o biocidu, te ostala potrebna dokumentacija (dokaz o biološkoj efikasnosti biocida, bezbjednosno/sigurnosno-tehnički list, etiketa, uputstvo za upotrebu i sl.), a za sprovođenje postupka plaća se naknada. 
 
Forma i sadržaj bezbjednosno/sigurnosno-tehničkog lista definisan je propisima o hemikalijama. Takođe, osnovni sadržaj etikete u pogledu obilježavanja opasnosti definisan je propisima o klasifikaciji i obilježavanju hemikalija. Međutim, Zakonom o biocidima i relevantnim podzakonskim aktima utvrđeni su i dodatni zahtjevi za obilježavanje biocida. 
 
Prisjetimo se za trenutak onoga o čemu sam vam pričala prije dvije nedjelje. Tada smo rekli koja dva ključna elementa određuju biocidni proizvod: 

• proizvod mora sadržavati supstancu koja se smatra biocidnom aktivnom supstancom i  
   
• namjena proizvoda mora biti biocidna (kontrola nepoželjnih organizama). 

Ovo su upravo dva ključna kriterijuma koja se provjeravaju u postupku upisa biocida u Program dostavljanja tehničkog dosijea. 
 
Prilikom procjene sastava biocida utvrđuje se da li je sadržana aktivna supstanca dozvoljena za upotrebu za predviđenu namjenu proizvoda. Dozvoljene aktivne supstance definisane su podzakonskim aktom koji se usklađuje sa listama biocidnih aktivnih supstanci Evropske unije. 
 
Drugi važan korak je provjera efikasnosti biocida za predviđenu namjenu kako bi se utvrdilo da je deklarisana namjena biocida stvarna i ne dovodi potrošača u zabludu.  
 
Biocidne tvrdnje koje se navode na etiketi proizvoda (ili u bilo kojoj drugoj dokumentaciji za proizvod) i kojima se kupcu ukazuje na biocidno djelovanje proizvoda moraju biti dokazane adekvatnim laboratorijskim testom. Takav test uglavnom obezbjeđuje proizvođač biocida, ali ispitivanje može izvršiti i uvoznik (najčešće u nama susjednim zemljama, a za neke vrste biocida i u Bosni i Hercegovini). 
 
Ukoliko su ova dva ključna kriterijuma ispunjena – proizvod sadrži dozvoljenu aktivnu supstancu i ima dokazanu efikasnost za predviđenu namjenu, a ispunjeni su svi drugi uslovi za predmetni proizvod (dostavljena je propisana dokumentacija, proizvod je adekvatno klasifikovan, obilježen i upakovan i sl.), izdaje se rješenje o upisu u Program dostavljanja tehničkog dosijea. 
 
Na osnovu izdatog rješenja biocid može da se stavlja na tržište Republike Srpske do okončanja druge faze u registraciji biocida, odnosno izdavanja dozvole. 
 
Rok u kojem je potrebno završiti drugu fazu registracije, odnosno „dostavljanje tehničkog dosijea“ za aktivnu supstancu i biocid, određuje se rješenjem o upisu u Program dostavljanja tehničkog dosijea, a zavisi prvenstveno od statusa aktivne supstance: da li je ona odobrena za upotrebu ili je u programu revizije.  
 
U praksi su često prisutne nejasnoće u pogledu tumačenja roka važenja rješenja zbog njegove povezanosti sa statusom aktivne supstance, pa ću o tome više pisati u posebnom tekstu.  
 
Kao što sam prošle nedjelje rekla, od 2009. godine od kada je Zakon o biocidima na snazi u Republici Srpskoj, ni za jedan proizvod nije završena (čak ni započeta) druga faza registracije, odnosno nije izdata dozvola za biocid kao krajnji ishod postupka registracije. 
 
Prema tome, upisom biocida u Program dostavljanja tehničkog dosijea obezbjeđujete višegodišnje neometano stavljanje biocida na tržište. 
 
Ako vam je potrebna pomoć sa pripremom dokumentacije za biocid, javite mi se na nina.pajovic@bens-consulting.eu. 

Autor fotografije Monstera od pexels.com.