23. ATP: Najnovije ažuriranje CLP uredbe u EU

23. ATP, odnosno 23. prilagođavanje tehničkom napretku Uredbe Evropske unije 1272/2008 o klasifikaciji, obilježavanju i pakovanju hemikalija (tzv. CLP uredba) objavljen je 20. juna 2025. godine.

Ove izmjene CLP uredbe odnose se na usaglašenu klasifikaciju supstanci, bilo da se radi o izmjeni postojeće klasifikacije, ili dodavanju nove klasifikacije za neke supstance.

Usaglašena klasifikacija supstanci je veoma značajna i za klasifikaciju smješa, pa je neophodno pratiti izmjene koje su dosta česte. Zato ćemo danas pogledati ključne novine koje donosi 23. ATP, odnosno Delegirana uredba Komisije (EU) 2025/1222.

Definisana je usaglašena klasifikacija za 22 nove supstance koje do sada nisu bile obuhvaćene usaglašenom klasifikacijom.

Izvršena je izmjene usaglašene klasifikacije za 10 supstanci koje su već bile obuhvaćene usaglašenom klasifikacijom

23. ATP će se u EU primjenjivati od 1. februara 2027. godine. Međutim, snabdjevači mogu klasifikovati, obilježiti i pakovati supstance i smješe u skladu sa ovim izmjenama od datuma stupanja na snagu uredbe (10. juli 2025. godine).

Ovo je dobra prilika da pojasnimo šta je ATP i kako se odnosi na CLP uredbu.

Kada govorimo o ATP-ovima (engl. Adaptation to Technical Progress), mislimo na ažuriranje liste usaglašene klasifikacije i obilježavanja supstanci u CLP uredbi u svrhu prilagođavanja tehničkom napretku.

Kao što znate, Lista usaglašene klasifikacije i obilježavanja supstanci u Evropskoj uniji definisana je u Aneksu VI CLP uredbe. Ovaj Aneks sadrži listu usaglašenih klasifikacija i obilježavanja za veliki broj opasnih supstanci, ali je ova materija „živa“ i konstantno se mijenja. I to se radi usvajanjem ATP-ova.

Koliko su promjene česte govori i činjenica da je ove godine usvojen 23. ATP. U prethodnih 17 godina od usvajanja CLP uredbe (2008. godine), lista usaglašene klasifikacije je izmijenjena 23 puta – više nego jedna izmjena godišnje.

Šta ATP znači za snabdjevače supstanci i smješa?

Usvojeni ATP, odnosno usaglašena klasifikacija mora biti korištena za klasifikaciju i obilježavanje supstanci i smješa. A to je važno prilikom izrade etiketa i bezbjednosno/sigurnosno-tehničkih listova (BTL/STL).

A šta je sa Bosnom i Hercegovinom?

Klasifikacija i obilježavanje hemikalija u načelu su regulisani Zakonom o hemikalijama Federacije Bosne i Hercegovine i Zakonom o hemikalijama Republike Srpske. Međutim detaljna pravila za klasifikaciju i obilježavanje hemikalija, pa i usaglašena klasifikacija supstanci, definisana su samo u Republici Srpskoj.

Na snazi je Pravilnik o klasifikaciji, obilježavanju i pakovanju hemikalija („Službeni glasnik Republike Srpske“, br. 118/20 i 21/24) kojim je preuzeta većina odredaba CLP uredbe. Aneks VI CLP uredbe preuzet je posebnim aktom: Spiskom klasifikovanih supstanci.

Ovaj spisak usklađivan je sa Listom usaglašene klasifikacije i obilježavanja supstanci EU, ali je važeća verzija iz 2020. godine. To znači da je njim obuhvaćen tek 13. ATP. U narednom periodu možemo očekivati ažuriranje Spiska klasifikovanih supstanci u Republici Srpskoj kako bi njime bili obuhvaćeni svi ATP-ovi kojima je kasnije mijenjana CLP uredba.

Ipak, to što neka usaglašena klasifikacija koja je već usvojena u EU kod nas još uvijek nije obavezna, ne znači da ne možete da je koristite. Možete – sve dok nije u suprotnosti sa važećim propisima u Republici Srpskoj.

Ako vam je potrebna pomoć u razumijevanju propisa o klasifikaciji, ili vam treba BTL/STL, pišite mi na nina.pajovic@bens-consulting.eu.