Do sada sam često pisala o opasnim hemikalijama, ali sigurno ste se susreli i sa terminom „naročito opasne hemikalije“ (tzv. NOH).
Nije svaka hemikalija opasna, niti je svaka opasna hemikalija naročito opasna. Propisi o hemikalijama definišu koje hemikalije se smatraju naročito opasnim, te definišu dodatne obaveze za takve hemikalije.
Naročito opasne hemikalije nisu definisane zakonima o hemikalijama u Bosni i Hercegovini, već se ovaj termin uvodi kroz podzakonske akte.
U Republici Srpskoj, to je učinjeno kroz Pravilnik o uslovima za obavljanje djelatnosti sa hemikalijama. Ovaj pravilnik naročito opasne hemikalije definiše na sljedeći način:
„Naročito opasne hemikalije su hemikalije koje su, prema propisu kojim se uređuje klasifikacija, obilježavanje i pakovanje hemikalija, klasifikovane u najmanje jednu od sljedećih klasa opasnosti:
- akutna toksičnost kategorije 1, 2 ili 3,
- karcinogenost kategorije 1A ili 1B,
- mutagenost germinativnih ćelija kategorije 1A ili 1B,
- toksičnost po reprodukciju kategorije 1A ili 1B,
- specifična toksičnost za ciljni organ – jednokratna izloženost kategorije 1,
- specifična toksičnost za ciljni organ – višekratna izloženost kategorije 1.“
Prema navedenom, jasno je da se radi o hemikalijama koje predstavljaju visok rizik za zdravlje ljudi. Zbog toga su za njih, pored standardnih zahtjeva za bezbjedan rad sa hemikalijama, propisani i dodatni zahtjevi.
Prvi i najvažniji zahtjev je da naročito opasne hemikalije mogu da koriste samo profesionalni korisnici. To znači da hemikalije klasifikovane u neku od navedenih klasa opasnosti ne mogu da budu isporučene opštim korisnicima.
Dodatno, ovakve hemikalije ne mogu da budu dostupne u maloprodaji kao sredstva opšte upotrebe.
Posebni zahtjevi propisani su i za skladištenje, ali i rad sa ovakvim hemikalijama.
Prilikom skladištenja, naročito opasne hemikalije je potrebno fizički odvojiti od ostalih hemikalija i drugih predmeta. Pristup neovlaštenim licima treba da bude onemogućen, a prostorije moraju biti zaključane.
Rad sa ovakvim hemikalijama treba da vrše najmanje dva radnika istovremeno.
Rukovanje naročito opasnim hemikalijama iziskuje posebnu pažnju i sprovođenje dodatnih preventivnih mjera kako bi se izbjegli akcidenti. Njih je potrebno uskladiti sa mjerama za sprečavanje hemijskih akcidenata, protivpožarnim mjerama, mjerama za bezbjednost i zdravlje na radu, kao i mjerama zaštite životne sredine.
Lica koja vrše djelatnost sa naročito opasnim hemikalijama treba da propišu bezbjednosne procedure za prijem, izdavanje, čuvanje i transport ovakvih hemikalija. Pravilnik detaljnije propisuje šta procedure treba da obuhvate.
Važno je napomenuti da je prilikom upisa naročito opasnih hemikalija u Inventar hemikalija u dokumentaciji potrebno naglasiti da se radi o takvim hemikalijama. Nisu propisane dodatne obaveze u ovom postupku, ali je klasifikacija hemikalije kao naročito opasne od značaja za provjeru prihvatljivosti predviđene namjene.
Kako sam prethodno navela, ovakve hemikalije ne mogu da se stavljaju u promet za opštu upotrebu. Opšti korisnici ne mogu da koriste ovakve hemikalije, već je njihova upotreba ograničena na profesionalne i industrijske korisnike.
Provjerite da li u svom prodajnom programu imate naročito opasne hemikalije. Ako je odgovor potvrdan, jeste li preduzeli neophodne preventive mjere i utvrdili zahtijevane procedure?
Ako niste sigurni da li su vaše hemikalije naročito opasne, javite mi se na nina.pajovic@bens-consulting.eu. Sigurno vam mogu pomoći.
Avtor izvirne slike: Mikhail Nilov on Unsplash
nina.pajovic@bens-consulting.eu
Nazad
