Nedavno se povela rasprava oko sadržaja određenih supstanci u predmetima opšte upotrebe. Konkretno, radilo se o sadržaju supstanci koje su ograničene ili zabranjene u kozmetičkim proizvodima i deterdžentima.
Naime, upotreba nekih supstanci u kozmetičkim proizvodima je u potpunosti zabranjena. U ove supstance spadaju i CMR supstance. To su karcinogene, mutagene i reproduktivno toksične supstance.
U Evropskoj uniji Uredbom 1223/2009/EC o kozmetičkim proizvodima načelno je zabranjeno korištenje CMR supstanci u kozmetičkim proizvodima, posebno onih kategorija 1A ili 1B. Utvrđena je i lista zabranjenih supstanci među kojim su i CMR supstance.
U Bosni i Hercegovini ovo pitanje je trenutno regulisano samo u Republici Srpskoj i to Pravilnikom o bezbjednosti predmeta široke potrošnje („Službeni glasnik Republike Srpske“, br. 17/15, 13/17 i 39/23). Takođe je utvrđeno da u kozmetičkim proizvodima nije dozvoljena upotreba supstanci koje su klasifikovane kao CMR kategorije 1A ili 1B.
Dok su propisima o kozmetici definisane liste zabranjenih ili ograničenih supstanci, kod deterdženata to nije slučaj (osim kada su u pitaju fosfati).
Zato je logično pitanje kako je moguće da neka supstanca bude zabranjena u kozmetičkom proizvodu (npr. u sapunu za ruke) a dozvoljena u deterdžentima (npr. u deterdžentu za ručno pranje posuđa). Ako pogledamo predviđeni način upotrebe ovih proizvoda, možemo očekivati jednaku izloženost korisnika spornim supstancama putem kože.
U čemu je onda problem?
Propisi o hemikalijama jesu kompleksni, ali zato nude odgovore na mnoga sporna pitanja o upotrebi hemikalija u različitim proizvoda. Njihova primjena na razne kategorije proizvoda sprečava mogućnost korištenja spornih supstanci u proizvodima u kojima nisu zabranjene specifičnim propisima.
U slučaju o kojem govorim, propisi o hemikalijama ograničavaju, odnosno zabranjuju upotrebu CMR supstanci u deterdžentima za opštu upotrebu.
Aneksom XVII REACH uredbe utvrđena je lista ograničenih ili zabranjenih supstanci koja obuhvata i CMR supstance. Propisano je da se ove supstance ne stavljaju na tržište i ne upotrebljavaju kao supstance ili u smješama za široku potrošnju iznad određenih koncentracija.
U Bosni i Hercegovini na identičan način supstance su regulisane i Pravilnikom o ograničenjima i zabranama hemikalija Republike Srpske.
Propisano ograničenje je opšte i nije ograničeno na pojedinačne kategorije proizvoda. Zato obuhvata i deterdžente. Ipak, izuzete su kategorije za koje postoje zabrane u skladu sa specifičnim propisima, kao što je slučaj sa kozmetičkim proizvodima.
Zato ne možemo uvijek reći da je supstanca koja je zabranjena u kozmetičkim proizvodima dozvoljena u deterdžentima ili drugim sličnim proizvodima.
Ako za neku kategoriju proizvoda nisu propisane zabrane ili ograničenja u pogledu upotrebe određenih supstanci, uvijek provjerite opšte propise o hemikalijama.
Ograničenjima su, osim CMR supstanci, regulisane i druge supstance i njihova upotreba u različitim proizvodima. Npr. upotreba žive u toplomjerima, upotreba azbesta u građevinskim proizvodima ili upotreba hroma u kožnoj obući ili odjeći.
Treba imati na umu: propisi u Bosni i Hercegovini ili drugim zemljama koje nisu članice Evropske unije usvajaju se sa zakašnjenjem. Radi se o zahtjevnom procesu, a propisi Evropske unije se veoma često mijenjaju. Zato mogu postojati razlike između onoga što je dozvoljeno u Evropskoj uniji i onoga što je dozvoljeno kod nas.
Ako vam nije uvijek jednostavno protumačiti neko ograničenje ili zabranu, javite mi se na nina.pajovic@bens-consulting.eu.
Avtor izvirne slike Burst on Pexels
nina.pajovic@bens-consulting.eu
Nazad
